Orta Dünya Ansiklopedisi Wiki
Advertisement
Orta Dünya Ansiklopedisi Wiki

İnsanlar (yani, Atani), Arda'da yaşayan çeşitli ırklardan biriydi. Onlar Orta Dünya'nın insanları ve Ilúvatar'ın Çocukları'nın ikincisidir.

Kökenleri[]

İnsanlar, Yüce Tanrı, Ilúvatar tarafından yaratılan ikinci önemli ırktı, çünkü onlar Birinci Çağ'ın başlangıcında, Güneş'in ilk yükselişinde (BÇ 1) uyanırken, elfler onlardan üç Çağ önce uyanmıştı. Onlara elfler tarafından "Sonradan doğan" (Quenya: Atani, Sindarin: Edain) denildi.

İnsanlar İnsanların Hediyesini taşır,bu da ölümlülüktür, ve bu nedenle zamanları geldiğinde yaşlanır ve ölürler. Ayrıca hastalık ve hastalıklara karşı hassastırlar. Vücutları katledilse bile, ruhları sürdüğü sürece dünyaya bağlı kalacak ve serbest bırakılana ya da dünya sona erene kadar beklemek için Mandos'un Salonları'na geçecektir.

Terimler[]

Elfler insan ırkını "İkinci Halk" anlamına gelen Atani (Quenya) olarak adlandırmıştır. Ayrıca Hildor (Sonradan gelenler), Fírimar (Ölümlüler) veya Engwar (Hastalıklı) olarak ta adlandırmışlardır. Bunların dışında, Gaspçılar, Yabancılar, Esrarlı, Kendinden-Lanetli, Ağır El, Kabuslular ve Güneşin Çocukları gibi adlandırmalar yapmışlardır. Atani ismi Sindarin'de Edain oldu, ancak bu terim daha sonra sadece elflere dost olanlara uygulandı.

Birinci Çağ'da Edain olmayan insanlara atıfta bulunmak için kullanılan terimler, her ikisi de "Vahşi" ye çevrilen Rhevain ve Hravani'dir. "Siyah Adamlar" ve "Esmer Adamlar" ler (sırasıyla Haradrim ve Easterlings olarak bilinirdi), bu ayrımın etnik kökenleri olarak görülüyorlardı.

Gruplar[]

Tüm Orta Dünya İnsanları birbirleriyle ilişkili olsalar da, birçok farklı ayrılıklar ve kültür vardı. Birinci Çağ masallarındaki en önemli grup Edain'di. Her ne kadar Edain kelimesi bütün İnsanlara atıfta bulunsa da, elfler, Birinci Çağ'da Beleriand'da Morgoth'a karşı savaşanları diğerlerinden ayırmak için onu kullanır.

Birinci Çağ'da Morgoth'a karşı onlarla savaşanlar, üç haneye bölündü. Edain'in ilk hanesi, Bëor Hanesi idi ve BÇ 305'te Beleriand'a girdi ve Dorthonion'daki Finrod Felagund tarafından Ladros'un tımarı ile ödüllendirildi. Edain'in ikinci hanesi olan Haladin, Haldad ve daha sonra kızı Haleth tarafından yönetildi ve Brethil Ormanı'na yerleştirildi. En büyüğü olan üçüncü haneye, Marach ve daha sonra onun soyundan Hador liderlik etti ve onlar Dor-lómin'e yerleşti. Bu hane hem Marach Hanesi hem de Hador Hanesi olarak biliniyordu.

Diğer insanlar Dumanlı Dağlar'ı geçmedi ya da Morgoth'a karşı savaşmadı. Doğulular gibi bazıları açıkça onun yanında savaştı. Daha sonra, Haradrim, Sauron'un tarafında Edain'in soyundan gelenlere karşı savaşacaktı. Aşağıda, Birinci, İkinci ve Üçüncü çağlardaki en önemli insan gruplarının kısa açıklamaları takip edilmektedir.

Edain ve Dúnedain []

Birinci Çağ'ın sonunda Gazap Savaşı'nda elfler ve Valar'a verilen hizmet ve yardımları için Edain, Orta Dünya ile Ölümsüz Topraklar arasında kendilerine ait yeni bir toprakla ödüllendirildi. Bu, Orta Dünya'nın kötülüğünden çok uzakta bir ada olan Númenor adasıydı. Edain, bu adaya Elros tarafından, aynı adı taşıyan parlak yıldız olarak göklere yelken açan babası Eärendil'in yardımı ile yönlendirildi. Bir zamanlar Elros, Tar-Minyatur olarak ilk Númenor kralı oldu ve Edain, Dúnedain (Batının Adamları için Sindarin) olarak tanındı. Númenor krallığı iktidarda sürekli büyüdü ve Dúnedain, Arda'daki tüm insanların soylu ve en yükseği oldu. Elflerle müttefik olan Númenor, Morgoth'un teğmeni Sauron'a karşı savaştı.

Kralaragorn

Kral Aragorn II Elessar, bir Dunedain

Şimdi Batının Adamları güçlendiğine göre, İnsanların Hediyesi olan ölüme kızmaya başladılar. Elfler gibi ölümsüz olmak istediler ve birikmiş güçlerinin tadını her zaman çıkarabilmek istediler. Númenórlular, Valar'dan uzaklaştı, İnsanların Hediyesi'ni kader olarak adlandırmaya başladılar ve Númenor'un görüşünün ötesinde batıya gitmelerini ya da Valinor'a girmelerini yasaklayan Valar Yasağına küfür ettiler. İÇ 2899'da Ar-Adûnakhôr, elflerin dili Quenya yerine insanların dili olan Adûnaic'te kraliyet ismini alan ilk Númenor kralı oldu. Bu Númenor'da iç savaşa yol açtı.

Númenor halkı iki gruba ayrıldı: Kralın ve halkın çoğunluğunun desteğini alan Kral'ın Adamları. Adûnaic'i dil olarak tercih ettiler. Azınlık grubu Sadıklar, Númenor'un en batısındaki Andúnië Lordu tarafından yönetildi ve Quenya'yı seçtiler. İkinci Çağın ikinci bin yılına kadar elfler ve Númenorlular tarafından neredeyse mağlup edilen Sauron bölünmeden faydalandı. Son Númenórean Kralı Ar-Pharazôn'a teslim oldu ve Kral'ın danışmanlarının arasına girmeye çalıştı. Sonuçta, Sauron ona Valinor'a saldırmasını ve ölümsüzlüğü elde etmesini tavsiye etti. Bunu aptalca yaptı ve bir ceza olarak Númenor, Batı'nın Adamlarının Adası düştü. Sonunda yalnızca Sadıklar kaçtı ve Gondor ve Arnor'un ikiz krallıklarını kurdular.

Kara Númenórlular ve Haradrim[]

Haradrim

Haradrimler

Ancak Númenor'un düşüşünden önce, deniz gücünde büyüdükleri için, Númenórlular doğuya yelken açtı ve Orta Dünya'da koloniler kurdular. İkinci Çağın ikinci bin yılında, kalabalık Númenor'dan bir insan göçü yaşandı. Kralın Adamları göç etti çünkü daha çok toprak ele geçirmek istediler, ve Sadıklar çünkü Krallar tarafından onlara zulmedildi. Sadıklar Pelargir'e yerleşti ve Kral'ın Adamları Umbar'a yerleşti. Númenor tahrip edildiğinde Kral'ın Adamları Kara Númenórlular olarak tanındı ve Gondor'un Sadıklarına karşı düşman kaldılar. Sauron,kıdemlilerinden İkinci Çağın ikinci bin yılında dokuz Yüzük Tayfı olacak kralları topladı. Umbar, Gondor tarafından ÜÇ 933'te fethedilmiştir.

Kara Númenórlular ırkı arasında Gondor Kralı Tarannon Falastur'un karısı kötü Kraliçe Berúthiel vardı.

Umbar'ın doğusunda, başka bir grup insan yaşadı, Haradrim. Onlar koyu tenli adamlardı ve büyük Oliphauntlar veya Mûmakil'ler üzerinde savaş açtılar. Gondor'a karşı düşmanlıkları Hyarmendacil I tarafından ÜÇ 1050'de bastırıldı.

Hem Umbar hem de Harad, Gondor’un Yüzük Savaşı zamanında azalan gücü nedeniyle kontrol edilmeden bırakıldı ve güneyden büyük tehditler sundu. Birçok Haradrim, Savaş’ta Sauron'un güçleriyle Gondor’da savaştı.

Ayrıca bkz: Güneyliler

Umbar şehirlerinden gelen korsanlar, denizin ve gemilerin ustalarıdır. Pelennor Çayırları Muharebesi'nde Sauron için savaşacak olmalarına rağmen, gizemli bir şekilde ertelendiler ve gemileri, Dunharrow'un Ölü Adamları tarafından kaçırıldı. Sauron'un yıkılmasından sonra, paralı korsanlar oldukları için Batı tarafından bile cezalandırılmadılar.

Değişkenler filmlerde görünmese de, Rhun'un güneyindeki Khand'dan geldikleri doğrulanmaktadır. Mükemmel atlılardı ve Doğulular gibi, kazandıkları da oldu. Kahverengi derileri, gidon bıyıkları ve göğüs boyu sakalları vardı.

Doğulular[]

Doğulu

Üçüncü Çağda bir Doğulu

Morgoth ve Sauron ordularında savaşan insanların çoğu Rhûn Denizi çevresindeki bölgeden gelen Doğululardı. Bazı Doğulular, Beleriand'daki elf krallıklarına hizmetlerini sundular, aralarında Bór ve oğulları ve Kara Ulfang ve oğulları vardı. Bu, Ulfang ve klanı tarafları değiştirip Morgoth'a geçtikleri zaman Nirnaeth Arnoediad'daki özgür halklar için felaketti. Bór ve oğulları ise elfler tarafında cesurca savaşırken öldüler.

Morgoth’un yenilgisi Sauron’un Doğulular üzerindeki etkisini arttırmıştı ve Sauron’un İkinci Çağ'ın sonunda Elfler ve İnsanların Son İttifakı’ndan yenilmesine rağmen, Doğulular ÜÇ 492’de tekrar Gondor’a ilk saldıranlar oldu. Kral Rómendacil I tarafından fena halde mağlup edildiler, fakat ÜÇ 541'te yine istila ettiler ve kral Rómendacil'i öldürerek intikam aldılar. Rómendacil'in oğlu Turambar onlardan büyük miktarda toprak aldı. Gelecek yüzyıllarda Gondor, Doğuluların üzerine yürümeye devam etti. Gondor’un gücü Üçüncü Çağ'ın onikinci yüzyılında düşmeye başladığında, Doğulular Ithilien dışında Anduin'in doğu yakasının tamamını Gondor'un müttefiki Kuzeyliler'i ezerek ele geçirdi. Üçüncü Çağın Doğuluları, Wainriders ve Balchoth gibi farklı kabilelere bölündü. Wainriders, ÜÇ 1856 ve ÜÇ 1944 arasında çok aktif olan bir Doğulu Konfederasyonu idi. Gondor için uzun yıllar ciddi bir tehdit oluşturdular, ancak Eärnil II tarafından ÜÇ 1944'te tamamen mağlup edildiler. Gondor ÜÇ 2050’de kraliyet hanedanını kaybettiğinde, Doğulular kendilerini yeniden toparlamaya başladılar ve Balchoth denilen şiddetli bir kabile en önemli kabile oldu. ÜÇ 2510'da tekrar Gondor'u işgal ettiler ve Gondor'un yardımına gelen Éothéod tarafından yenilinceye kadar Calenardhon'un büyük kısmını fethettiler.

Yüzük Savaşı'na kadar, Doğulular başka bir istila başlatmadı. Yüzük Savaşı sırasında, Sauron'un kendisi tarafından Pelennor Çayırları Savaşı'nda görev verilen en vahşi savaşçılar arasındaydılar.

Kuzeyliler[]

Bard

Okçu Bard ve çocukları, tümü Kuzeylidir.

Kuzeyliler iki ana gruptan oluşuyordu. Öncelikle, Mavi Dağların ve Dumanlı Dağların doğusunda kalan bütün erkekler Morgoth veya Sauron tarafından cezbedilmemişti. Gazap Savaşı'ndan sonra Númenór'a seyahat etmek istemeyen Edain halkı tarafından birleştirildiler (Birinci Çağ'ın sonunda, çeşitli eldarın kaldığı ve batıya giderek silvan elflerinin efendisi olduğu gibi) Büyük Yeşilorman'da ve Rhovanion'un diğer bölgelerinde yaşayan Kuzeyliler, Dúnedain'e dost oldular, çoğunlukla akrabalarıydı ve çoğu Gondorlulara bağlı kaldı. Dale ve Esgaroth Adamları, Mirkwood Ormancıları ve Rohirrim olan Eothéod Kuzeylilerden idi.

Dunlendingler ve Drúedain[]

Dunlending

Bir Dunlending

Elendil, Arnor Krallığı'nı kurduğunda, sınırları hızla Grisel Nehrine (Greyflood, Sindarin: Gwathló) doğru uzatıldı ve Gondor da Enedwaith'e kadar uzandı. Enedwaith (Orta topraklar) ve Minhiriath'ta (Sindarin : Nehirler Arası), Haleth Hanesi ile bağlantısı olan bir grup insan yaşıyordu ve Dunlendingler olarak biliniyorlardı. Eriador'un çoğunu kapsayan büyük ormanlarda yaşamışlardı ve Númenórlular, İkinci Çağ'da gemilerini inşa etmek için bu ormanları kesmeye başladığında, Númenorlu Dúnedain, Dunlendingler'in düşmanlığını kazandı. Dunlendingler daha sonra Rohan'ın acı düşmanı haline geldi. Dunlendingler, Yüzük Savaşı'nda Saruman'a hizmet etti ve Hornburg Savaşı'na katıldılar.

Diğer bir grup insan ise Woselar veya Druedain'dir. Diğer insanlara göre daha küçük ve bükülmüşlerdi. Woselar kahverengi-siyah bir cilde sahipti. Birinci Çağ'da Haleth Hanesi arasında yaşadılar ve onları Drúedain olarak adlandıran elfler tarafından Edain olarak tutuldular (kendi adları olan Drûg'a ek olarak Edain). Üçüncü Çağ'ın sonunda, Drúadan Ormanı'nda sayıları az olan ancak ahşap yaşamında deneyimli bazı Woselar yaşamıştır. Zehirli oklarla orkları avladılar ve Pelennor Çayırları Savaşı'nda Rohirrim'e yardım sağlamada hayati öneme sahiplerdi. Kral Elessar, Dördüncü Çağ'da onlara “sonsuza dek” Drúadan Ormanını verdi.

Önemli Karakterler[]

Birinci Çağ[]

  • Beren, son of Barahir'in oğlu
  • Yaşlı Bëor
  • Haleth, Haldad'ın kızı
  • Hador, Hathol'un oğlu
  • Galdor, Hador'un oğlu
  • Húrin, Galdor'un oğlu
  • Túrin Turambar, Húrin'in oğlu
  • Tuor, Huor'un oğlu

İkinci Çağ[]

Üçüncü Çağ[]

Referanslar[]

  1. Bitmemiş Öyküler , Üçüncü Bölüm: Üçüncü Çağ, I: "Ferah Çayırlar Felaketi", Ek: Númenórean Doğrusal Ölçüler
Advertisement