Orta Dünya Ansiklopedisi Wiki
Advertisement
Orta Dünya Ansiklopedisi Wiki

Arda Tarihi

Ainulindalë


Valian Yılları


Güneş Yılları


Arda Çağları


Dagor Dagorath

Birinci Çağ, zamanın başlangıcındaki olayları tanımlar. Yaşlı Günler olarak ta bilinen Birinci Çağ, Arda ırklarının yaratılışını, Valinor ve Beleriand'da gelişimlerini, Morgoth'a karşı tavırlarını ve Valar, Elfler ve Edain'in birleşik orduları tarafından devrilmesini içerir.

Birinci Çağın tam olarak ne zaman başladığı net değildir. Muhtemel başlangıcı Arda'nın yaratması; zamanı takip eden İki Ağaç'ın yaratılması; veya Elflerin Uyanışı olabilir.[1]

Tarih[]

Arda birinciçağ

Birinci Çağda Arda

Kronikler, elflerin yaratılmasından önceki olayları anlatır: Arda, dünyayı şekillendiren ve savaşı sürdüren Ainur tarafından ele geçirilir. Sonunda Valar, Valinor’u Batı’ya çekmiş ve dünyaya ışık veren ve aynı zamanda zamanı takip eden İki Ağaç’ı yaratmıştır. Bunu Elflerin Uyanışı takip eder ve Valar tarafından batıya davet edilmeleri üzerine bazıları davete uyarken diğerleri Orta Dünya'da kalır. Ağaçlar, Angband'a kaçan düşman Morgoth'un eylemleriyle yok olur.

Birinci Çağ'ın bilinen olayları, Sindar, Noldor (Valinor'dan dönen) ve Edain'in Üç Hanesinin (ayrıca batıya göç eden İnsanlar) Angband ordularına karşı başlattığı bir dizi savaş etrafında toplanır. Beleriand'daki elfler yalnızca var olmaya çalışır ve Morgoth'un onlarla ilgisi yoktur. Öte yandan, Noldor, özellikle de Fëanor'un Oğulları, Morgoth'u yenmek için açık bir şekilde gelmiştir.

Ñoldor'un gelmesinden kısa bir süre sonra, Dagor-nuin-Giliath (Yıldızların Altındaki Savaş) savaşı yapılır. Feanor öldürülür. Ağaçlar Çağı'nda gerçekleşen savaştan sonra, Beleriand Savaşları'ndaki ikinci savaş olarak kabul edilir.

Çağın en önemli olayı, Valar tarafından Ay ve Güneş'in yaratılışı ve onlarla birlikte, Eru'nun küçük çocukları olan İnsanların uyanışıdır. Onlardan önceki Eldar gibi, Batı'ya göç etmeye başladılar, ancak çoğu doğuda, Rhovanion ve Eriador'da kaldı.

İlk savaştan 75 yıl sonra Morgoth tekrar Noldor'a saldırır ve yine başarılı olamaz. Dagor Aglareb (Şanlı Savaş) Ñoldor'u Angband'ı kuşatmak için daha da cesurlaştırır. Noldor'un gelmesinden bu yana ilk yüzyılda, Brithombar ve Eglarest, Gondolin, Nargothrond ve Minas Tirith yerleşim yerleri inşa edilir.

Uzun Barış döneminde, Noldor'un gelmesinden sonraki 4. yüzyılda, bazı İnsanlar (Edain) Beleriand'a ulaştıklarında inandıkları gibi "tanrıları" bulmaya istekliydiler ve Eldar'ın hizmetine girdiler. Brethil Ormanı Haleth Hanesi'ne, Dor-lómin ise Hador Hanesi'ne verildi.

Ancak Angband Kuşatması sınırlı bir etkinliğe sahipti, çünkü Angband'ın kuzey tarafı Ered Engrin'in kuzey tarafındaydı ve ulaşılamazdı. Nitekim, 5. yüzyılda, Morgoth kuşatıcı Noldor ordusunu mahvederek Angband'dan çıkan yangın nehirlerini döker. Ard-galen'in yeşil ovası ateş nehirleri tarafından kalıcı olarak kül olur ve sonrasında Anfauglith (Boğucu Toz) olarak adlandırılır; ve Edain'in yaşadığı Dorthonion dağları da yaşanmaz hale gelir. Dagor Bragollach (Ani Alev Savaşı) başlar. Ñoldor sonunda bir savunma toplar, ancak kayıpları çok şiddetlidir. Bu olaylar insan Beren'in Elf Kralı Elu Thingol için bir Silmaril'i kurtardığı savaşı izleyen yıllarda gerçekleşir.

Noldor ilk defa bir savaş başlatır. Elfler, Edain, Bór ve Ulfang hanelerinden oluşan ve Feanor'un Oğulları ile müttefik bir ordu toplanır. Elfler ve müttefikleri Angband'a çok yaklaşır, ancak Morgoth'un hilesi savaş planlarını altüst eder ve Ulfang hainlik yapar. Savaş bundan sonra Elflerin son zafer umudunun yıkılması nedeniyle Nirnaeth Arnoediad (Sayısız Gözyaşı) olarak tanınır. Hithlum ülkesi kaybedilir, Feanor'un Oğulları büyük ölçüde dağılır ve Beleriand halkları yok edilir. Morgoth Orkları, Anfauglith'in merkezinde ölü elf ve insanlardan bir yığın yapar. Falas gibi krallıklar yıkılır. Sirion Limanları gizli bir sığınak olarak inşa edilir.

Eärendil Valinor'a yelken açtıktan ve Valar'ı terk ettikleri kişilere yardım etmeye ikna ettikten sonra Gazap Savaşı gerçekleşir. Valar, Maiar, Vanyar ve Valinor'da kalan Ñoldor’dan oluşan bir orduyu toplar. Teleri, Beleriand'lı Noldor tarafından işlenen eski bir suçtan dolayı yardım teklifini reddeder, ancak Valar ordusunu ünlü gemilerinde taşımayı kabul eder. Bu savaşta, en başta en ünlüsü Kara Ancalagon olmak üzere kanatlı ejderhalar ilk kez görülür, ancak Valar günündedir. Morgoth yakalanır ve Arda'dan atılır, ancak toprakları ve Beleriand'ın çoğu tahrip edilir ve savaşın sıcağında denizin altına batar.

Referanslar[]

  1. Robert Foster, Orta Dünya'nın Komple Rehberi, giriş "Birinci Çağ"
Advertisement