- "Cüce konaklarının en büyüğü, daha sonra karanlık günlerde Moria olarak adlandırılan Khazad-dûm, Dwarrowdelf, elf dilinde Hadhodrond idi."
- —Sindar'a Dair
Khazad-dûm (ayrıca Dwarrowdelf olarak tercüme edilen Hadhodrond, Casarrondo ve Phurunargian olarak da bilinir), daha sonra Moria (Kara Uçurum, Kara Çukur) olarak bilinen cücelerin konaklarının en büyüğü ve en ünlüsüdür. Orada, binlerce yıl boyunca, gelişen bir cüce topluluğu bilinen en büyük şehri yarattı.
Dumanlı Dağlar'ın orta kısımlarında uzanmış, dağların yaşayan kayalarında oyulmuştur. İkinci Çağ'a gelindiğinde bir gezgin, dağ sırasının batısından girip doğuya geçebilirdi.
Tarih[]
Kuruluş[]
Dumanlı Dağlar'daki Gundabad Dağı'nda uyanan Durin tarafından çok eski antik günlerde kurulmuştur. Dağların altında Azanulbizar vadisine geldi. Parıldayan bir göle baktı ve sularına yansıyan bir yıldız tacı gördü. Göle Kheled-zâram, Mirrormere adını verdi ve daha sonra tüm hanelerin cüceleri arasında saygın bir yer olarak kaldı ve Durin Taşı bu olayın yaşandığı yere dikildi. [1]
Orada, yukarıdaki mağaralarda, Durin ve halkı Khazad-dûm'un Büyük Kapıları'nı ve bir uçurumun üzerindeki bir köprüye açılan Birinci Salon'u inşa etmeye başladılar. Oradan, hem yukarıdaki Katmanlara hem de aşağıdaki Derinliklere genişleme başladı ve madenler şehrin yerleşim yerlerinden öteye doğru genişledi.
Birinci Çağ[]
Ölümsüz Durin böylece Khazad-dûm Kralı Durin I oldu ve Birinci Çağ'da ölünceye kadar "Ölümsüz Durin "adıyla yıllarca hükmetti. Daha sonra, Khazad-dûm'un diğer hükümdarları, cüceler onun halkı arasında tekrar yaşadığına inandıkları ve bu hükümdarlar onun reenkarnasyonları olarak kabul edildikleri için bazen Durin olarak adlandırıldılar. [2]
Yüzyıllar geçtikçe, Durin'in torunları Khazad-dûm tahtına oturdular, ve tüm konaklarının en büyüğü olan mağara şehri uzak batıda bile ünlü oldu; Beleriand Elfleri, burayla ilgili söylentileri sınırlarındaki Mavi Dağlar'ın Cücelerinden duydular [3]
Khazad-dûm, Beleriand savaşlarında hiçbir rol oynamamış ve aslında Birinci Çağ boyunca "Morgoth tüm gücüne ihtiyaç duyduğunda" ork saldırıları kesilince bir süre nefes almıştır. Uzunsakallar, diğer altı cüce klanı ile teması sürdürdü ve ilk İnsanlar Rhovanion'a geldikten sonra, Khazad-dûm hızla onlarla ticaret yapmaya başladı, gıda karşılığında takas ettikleri büyüyen metalurjik ve duvarcılık becerilerinin ürünlerini her iki halkın büyük kârına dönüştürdüler.
Ölümsüz Durin Birinci Çağ'ın sonundan önce öldü ve Khazad-dûm'da bir mezarın içine gömüldü. [2]
İkinci Çağ[]
- "Birinci Çağ'ın bitiminden sonra Khazad-dûm'un gücü ve zenginliği çok arttı; çünkü birçok halk tarafından zenginleştirildi ve daha fazla irfan ve zanaat..."
- —Ek A
Durin Kapıları
Beleriand'ın Gazap Savaşı ile yıkılmasından sonra İkinci Çağ'ın y. 40'ında, Nogrod ve Belegost Cücelerinin çoğu, artık yıkılmış olan şehirlerinden Khazad-dûm'e gitmek için toplu halde ayrılmaya başladı. Şehir sadece sayıca değil, batı hanelerinin demircilik, işçilik ve duvarcılık becerilerinde de zenginleştirildi. Bütün bu faktörler Khazad-dûm için bir rönesans yarattı ve refahını zirveye taşıdı.
O zaman zarfında Khazad-dûm, Anduin Vadileri'nin insanları ile bir konfederasyondaydı, burada insanlar cüce silahları ve değerli eşyaları karşılığında yiyecek sağlıyordu. Bu işbirliği Durin IV'ün hükümdarlığına kadar devam etti. [4]
Yıkımdan kaçan Noldor, Khazad-dûm'ün batı kapısı tarafındaki Eregion'da kendi ülkelerini kurdu. Bu yeni toprakların cüceleri ve elfleri arasında nadir bir dostluk oluştu. O zamana kadar, Khazad-dûm o kadar çok genişlemişti ki, dağları doğudan batıya tamamen geçiyordu ve batıda kayalık uçurumlarda, Moria Duvarları'nda son buluyordu. [5] Eregion'un hükümdarı Celebrimbor ile Narvi, Moria'nın büyülü Batı kapısını inşa ettiler ve gerçekten de Celebrimbor, Kral Durin III'e bir Elf Güç Yüzüğü sunacak kadar ileri gitti. [2]
Khazad-dûm ve Eregion'un dostluğu İÇ 1697'de aniden sona erdi. Sauron, elflerin ülkesini sömürdü ve cücelerin onlara yardım etmek için en iyi çabalarına rağmen, Eregion'u yok etmeyi ve hayatta kalanları kovmayı başardı. Durin, Durin Kapılarını korumak için büyük bir cüce gücü gönderdi, ancak elfler öldüğünde ya da savaşçıları geri çekilerek kaçtığında şehre giden kapılar Sauron'a karşı kapatıldı ve krallığın dış dünya ile bağlantısı kesildi. [6]
Bu süre zarfında Orklar dağları yeniden işgal ettiler ve cücelerle savaştılar, Durin Krallığı'ndan Gundabad Dağı'nı aldılar.
İnziva durumu, Son İttifak Savaşı'nın başlamasıyla bir süre kırıldı. Moria Cüceleri Sauron'u son kez yenme mücadelelerinde elfler ve insanlar ile birlikte savaştılar. [7] Savaşın sona ermesiyle cüceler ülkelerine geri döndüler ve dünyadan kopmaya devam ettiler.
Üçüncü Çağ[]
Balrog, Durin'in Felaketi
Bu süre zarfında Khazad-dûm hazinelerini daha da genişletti, ancak buna rağmen sayıları azalmaya başladı. Zenginliklerinin çoğu, madenlerinde bulunan Mithril'e dayanıyordu ve yüzyıllar geçtikçe, cüceler bu değerli metal için daha derinlere kazmıştı. ÜÇ 1980'de çok derine kazdılar ve şehrin derinliklerinde isimsiz bir terörü uyandırdılar. Yaratık korkunç bir yıkıma yol açtı ve Kral Durin VI öldürürken, bu yaratık Durin'in Felaketi olarak tanındı. Ertesi yıl, Durin'in oğlu Náin I de kaybedildi ve cüceler eski evlerinden kaçtı.
Binlerce yıl sonra, Orta Dünya'daki en zengin şehirlerden biri olarak, Khazad-dûm cücelerce uyandırılan tehdit nedeniyle karanlık ve boş şekilde duruyordu. O zaman oraya yeni bir ad verildi, Moria, Kara Çukur.
Canavar - Morgoth'un Balrog'u, daha sonra bilindiği gibi - Moria'da yaklaşık beş yüz yıl boyunca yalnız saklanmıştı. O zamandan sonra, eski Khazad-dûm şehri yeniden halklanmaya başladı, ancak cüceler tarafından değil. Kuzeydeki orklar, hazinelerine baskın yapmak ve onu işgal etmek için terk edilmiş şehre girmeye başladı. Ayrıca Balrog'a tanrıları olarak ibadet etmeye başladılar. Kısa süre sonra, Sauron yaratıklarını oraya yönlendirdi ve Moria, Mordor'dan orklar ve trollerle dolmaya başladı. Orkların sayıları 2799'da Moria'nın Doğu kapısının altındaki vadide yapılan Nanduhirion Savaşı'nda büyük ölçüde azalmış olsa da, Balrog alt edilemedi ve Khazad-dûm karanlık bir yer olarak kaldı.
2845 ve 2950 arasındaki bir dönemde Büyücü Gandalf, Erebor'a giderken kaybolmuş Kral Thráin II'yi aramak için şehre girdi. [5]
Balin'in Seferi[]
Balin'in mezarı
2989'da Uzunsakallar'ın eski evlerini geri alma girişimi oldu. Sefer, Erebor Görevi'nde Bilbo Baggins'e eşlik eden Balin tarafından yönetildi. Oraya Erebor'dan gelen bir cüce kolonisine liderlik etti. Koloni ilk başta başarılı oldu, çok sayıda ork öldürdü, Doğu salonlarının çoğunu aldı ve Durin'in Baltası gibi birçok kayıp hazineyi buldu. Ancak, 2994'te orklar tarafından mağlup edildiler ve öldürüldüler.
Muhtemelen bir süre sonra Dúnedain Şefi Aragorn, bilinmeyen bir amaç için Moria'ya girdi.
Kardeşliğin Geçişi[]
Yüzük Kardeşliği'nin büyük salondan geçişi
Frodo Baggins, Yüzük Kardeşliği ile Rivendell'den yola çıktığında, ilk başta Dumanlı Dağlar'ın üzerinden seyahat etmeyi planladılar. Caradhras Dağı'ndaki yoğun kar yağışı altında durduklarında, kurtlar ve orklar tarafından takip edilmeleri üzerine dağların altına girmek için Moria'ya kaçtılar. Orada Mazarbul Kitabı'nda Balin'in günlüğünü buldular ve seferinin kaderini öğrendiler. Daha sonra bir sürü troll ve orkun saldırısına uğradılar ve terörün aslında bir Morgoth Balrog'u olduğunu keşfettiler. Gandalf, Balrog ile dar bir köprüde savaştı ve Balrog'un düşmesini sağlamak için köprünün bir bölümünü yıkmayı başardı. Düşen Balrog, Gandalf'ın bacağını kamçısıyla kırbaçlayarak arkasından çekti ve ikisi de uçuruma düştü. Kardeşliğin geri kalanı Moria'dan kaçmayı ve Lórien'e çoğunlukla zarar görmeden ulaşmayı başardı.
Kardeşliğin bilmediği, hem Gandalf hem de Balrog düşüşten sağ kurtuldular ve Moria'nın derinliklerinden yukarıdaki dağlara kadar, vahşi bir savaş yaptılar. Öyle ki bu savaşta efsanevi Sonsuz Merdiven'in tepesi ve çevresindeki dağın zirvesinin bir kısmı yıkıldı. Gandalf Balrog'u dağın tepesinden aşağı attı ve öleceğini görecek kadar uzun yaşadı, ancak hikayesi henüz bitmemişti.
Gandalf Balrog'u düşürdüğü halde, Moria, Dördüncü Çağ'a kadar kötü yaratıkların yeri olarak kaldı. [8]
Geri Alınması ve Durin VII'nin Saltanatı[]
Çok az bilgi verilmesine rağmen, Khazad-dûm'ün Durin VII tarafından yeniden alınması Dördüncü Çağ'da gerçekleşti gibi görünüyor. Durin Halkının Kralı oldu ve şehre son bir dönüşe liderlik etti. Başarılıydı ve Yüzük Savaşı'ndan uzun süre sonra, Durin soyunun cüceleri, miraslarını geri aldılar ve çekiçler, cüce ırkı sona erene kadar Dumanlı Dağlar'ın altındaki büyük salonlarında tekrar çınladı. [9]
Yapısı[]
Khazad-dûm çok sayıda oda, geçit, maden ocağı, salon, dükkan ve çukurlardan oluşuyordu. Genel olarak, bölgeler maden veya şehir olarak sınıflandırılmıştır. Madenler Khazad-dûm'un çalışma bölümleriyken, şehir yerleşim bölgesiydi.
Khazad-dûm kent alanları öncelikle doğuya kümelenmişti; bunlar krallığın en eski bölgeleriydi ve buradan Büyük Kapılar'a erişebiliyorlardı. Üst Seviyeler geçidin üzerinde uzanıyordu ve Derinlikler doğu kapısının bulunduğu seviyenin altında dağın derinliklerine uzanıyordu. İlk Seviye'nin (Büyük Kapıların yerleştirildiği) ve ilk Derinliğin iç içe geçmiş olması muhtemeldir.
Kent mekanlarının doğu kesimi de odalarını aydınlatmak için ışık bacalarına sahip olacak şekilde delinmiştir. Buna bir örnek, Yedinci Seviye'nin doğu kenarında bulunan Mazarbul Odası'dır.
Khazad-dûm maden alanları şehir alanlarıyla iç içe geçmiş, ancak batıya doğru Durin Kapıları'na da yayılmıştır. Madenler, Khazad-dûm içindeki diğer tünellerden daha derine ve daha ileri uzandılar.
Madenler ve şehir arasındaki tanımlanmış değişim, Yüzük Kardeşliği'nin Moria'dan geçişinde görülebilir - ilk geçitler ve odalar ile Gandalf tarafından aydınlatılan şehir yapılarının arasında belirgin bir fark vardır.
Moria'nın çok altında, cüceler tarafından bile bilinmeyen fakat Balrog tarafından bilinen uçurum, boşluk ve tüneller vardır. Bilinmeyen varlıklar, tüm irfanlardan uzak şekilde dünyayı kemirirler.
Etimoloji[]
Moria, Sindarin dilinde "Kara Uçurum, Kara Çukur", Khazad-dûm ise, cüce dilinde "Cücelerin Yıkılması" anlamına gelir. [10]
Diğer İsimler[]
- Dwarrowdelf
- Hadhodrond
- Durin Salonları
- Moria Madenleri
- Phurunargian
- Casarrondo
- Khazâd Konağı
Referanslar[]
- ↑ Yüzüklerin Efendisi, Yüzük Kardeşliği, "Lothlórien"
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Yüzüklerin Efendisi, Ek A, "Durin Halkı"
- ↑ Silmarillion, Quenta Silmarillion, "Sindar'a Dair"
- ↑ Orta Dünya Halkları, "Cüceler ve İnsanlara Dair"
- ↑ 5,0 5,1 Yüzüklerin Efendisi, Yüzük Kardeşliği, "Karanlıkta Bir Yolculuk"
- ↑ Yüzüklerin Efendisi, Ek B, "Üçüncü Çağ"
- ↑ Silmarillion, "Güç Yüzükleri ve Üçüncü Çağ'a Dair"
- ↑ Sauron Yenildi, "Birinci Bölüm: Üçüncü Çağın Sonu: XI. Epilog: İkinci versiyon", s. 122
- ↑ Orta Dünya Halkları, "Ek A'nın Yapılması": (iv) "Durin Halkı"
- ↑ Orta Dünya'nın Komple Rehberi